Het wonderpasje van Danny R.

Op 2 augustus 2010 komt de 25-jarige Danny R. uit Tilburg uit de gevangenis. Hij heeft vrijwel niks meer. Twee dagen na zijn vrijlating gaat hij op gesprek bij de gemeente, die hem wel wil helpen: hij krijgt onder meer een speciale bankpas waarmee hij maximaal 150 euro per dag kan opnemen, om zo een nieuw bestaan op te bouwen.

Een paar maanden later doet de SNS-bank aangifte bij de politie: er is in september heel veel geld opgenomen, een bedrag van in totaal 473.680 euro. Uit onderzoek blijkt dat de pas waarmee dat bedrag is gepind de gelimiteerde pas van Danny is. In januari 2011 wordt Danny opgepakt en komt hij vast te zitten.

Vrijdagochtend 29 april staat hij terecht voor de rechtbank in Breda, waar hij wordt bijgestaan door zijn advocaat, mr. Jan-Hein Kuijpers. De officier van justitie, die erg zacht en binnensmonds praat, houdt de tenlastelegging voor.

Danny wordt ervan verdacht dat hij tussen 15 en 20 september 2010 een bedrag van 473.680 euro heeft gepind, door gebruik te maken van een zogenaamde valse sleutel. Subsidiair worden hem oplichting en verduistering ten laste gelegd.

In de tenlastelegging is een wijziging aangebracht, waarvan Dannyxe2x80x99s advocaat niet op de hoogte is. De wijziging houdt in de wijze waarop er van de valse sleutel gebruik is gemaakt, namelijk xe2x80x98tezamen of in vereniging met een ander of anderenxe2x80x99. Kuijpers noemt het xe2x80x98opvallendxe2x80x99 dat de officier van justitie de medepleging-variant invoert.

Danny kijkt wat nors van zich af, maar zit er verder verzorgd bij. Op zijn linkerhand is een tatoeage zichtbaar. Hij draagt een donkere spijkerbroek en een geblokt overhemd, met daaroverheen een zwarte spencer. Daar kan zijn advocaat niet aan tippen: zijn witte bef is blauw uitgeslagen door de antivries die erop zit. Het ding lag achterin de auto, vandaar.

In de zaal zitten twee vertegenwoordigers van de SNS-bank. Zij zijn hier om de vordering van de benadeelde partij eventueel toe te lichten. Pas na een aantal maanden kwam de SNS er dus achter dat de pas van Danny wel erg veel geld opnam.

In vier dagen tijd werd er 62 keer mee gepind, in onder andere Tilburg, Hilversum, Amersfoort en Alblasserdam. Achteraf geeft SNS toe dat er sprake was van een technische storing. De belangrijkste vraag van vandaag is of bewezen kan worden dat Danny degene is geweest die al dat geld heeft opgenomen. Zelf beroept hij zich vanaf het begin al op zijn zwijgrecht, en in het hele dossier zit welgeteld xc3xa9xc3xa9n foto waarop hij bij een pinautomaat staat. Hij probeert er geld op te nemen, maar dat lukt niet. Verder staat er niks op camerabeelden waarmee kan worden aangetoond dat Danny heeft gepind.

De vriendin van Danny, Nadia, is volgens de officier van justitie uitvoerig ondervraagd. Zij verklaart dat ze in september nog geen relatie had met Danny, die begon pas in oktober. Het was haar wel eens opgevallen dat Danny zo veel geld had, maar ze durfde niet te vragen waar dat vandaan kwam. Ze stelt dat zij in elk geval nooit heeft gepind met de pas.

Tijdens een huiszoeking in Nadiaxe2x80x99s huis, waar Danny op dat moment ook woont, vindt de politie verschillende kassabonnen. Op veel bonnen staat vermeld dat er contant is betaald, bijvoorbeeld voor een paar laarzen van bijna 900 euro, een laptop en een televisie. Ook wordt de bankpas in de woning aangetroffen, op het nachtkastje naast het bed. 

Op de vragen van de rechter over zijn persoonlijke omstandigheden kan Danny, ondanks zijn zwijgen, volgens zijn advocaat wel gewoon antwoord geven. Allereerst wil de rechter weten of Danny op het moment werk heeft. Danny haalt zijn schouders op. xe2x80x98Nee, nu niet.xe2x80x99

xe2x80x98Hoe moet u dan nu rondkomen?xe2x80x99 vraagt de rechter.. Advocaat Kuijpers reageert verbaasd: xe2x80x98Hij zit vast hxc3xa8.xe2x80x99 De rechter lacht beschaamd. xe2x80x98Dat is ook zo. Dat is in principe makkelijk rondkomen.xe2x80x99 Mompelend voegt hij toe: xe2x80x98Financieel dan hxc3xa8,xe2x80x99 en gaat snel over op het volgende onderwerp.

De vriendin van Danny is zwanger, op 18 juli zal ze bevallen. Aan Danny wordt gevraagd hoe hij de toekomst voor zich ziet. xe2x80x98Ik heb al contact opgenomen met de nazorg,xe2x80x99 begint hij. xe2x80x98Als ik vrijkom wil ik op het goede pad terecht komen, voor mezelf, maar ook voor mxe2x80x99n vriendin en mxe2x80x99n kind.xe2x80x99

De rechter stelt dat de vorige uitkering die hij kreeg ook was bedoeld om op het goede pad te komen, maar daar ging het toch weer mis. xe2x80x98Als je een kind krijgt kijk je toch anders tegen dingen aan,xe2x80x99 vindt Danny. Hij belooft beterschap.

Kuijpers voegt eraan toe dat er een brief is gekomen van het Veiligheidshuis, waarin zij aangeven dat, hoewel Danny zich misschien niet altijd aan de regels heeft gehouden, zij nog steeds achter hem staan als hij vrijkomt.

De officier van justitie begint zijn requisitoir met te zeggen dat er een overvloed aan bewijs is in deze zaak. Zo zit er een xe2x80x98enorme uitdraaixe2x80x99 van pinmomenten in het dossier. xe2x80x98Hij kreeg een pas voor 150 euro per dag, waarmee hij 473.680 euro pinde. Je hoeft geen rekenwonder te zijn om te zien dat dit de uitkering overstijgt.xe2x80x99

Volgens de officier heeft Danny met het geld allerlei goederen aangeschaft. Niet op zijn eigen naam, maar bijvoorbeeld op die van zijn vriendin of zijn moeder.

Omdat de officier de bewijzen in de zaak zo overtuigend en overvloedig vond, heeft hij de politie geen verdere opdracht gegeven om de zaak te onderzoeken. Ook het feit dat de verdachte zwijgt, en dus geen ander licht op de zaak werpt, draagt volgens hem bij aan het bewijs tegen hem. Dannyxe2x80x99s zwijgen siert hem niet, vindt de officier. xe2x80x98Hij doet het niet alleen zichzelf aan, maar sleept zxe2x80x99n vriendin er ook in mee.xe2x80x99 Die vriendin, die is er ook nog niet vanaf, zo laat de officier tussen neus en lippen door weten. Hij eist een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van 24 maanden en het terugbetalen van het wederrechterlijk toegexc3xabigende bedrag.

Het woord is aan de advocaat van Danny. Hij komt terug op het xe2x80x98hersenspinselxe2x80x99 dat hij in het begin met de rechtbank deelde over het feit dat er medepleging is toegevoegd op de tenlastelegging. xe2x80x98En nu hoor ik de officier in het requisitoir zeggen dat zijn vriendin er ook nog niet vanaf is.xe2x80x99

Volgens de officier is er veel bewijs, maar de vraag volgens Kuijpers is of er juridisch bewijs is dat Danny degene is die al het geld heeft gepind. Hij vind het raar dat de officier op basis van het beeld van de mislukte pinpoging ervan uitgaat dat Danny daarna weer gepind heeft.

Over de opmerking op Dannyxe2x80x99s zwijgen zegt hij: xe2x80x98Je kan wel makkelijk zeggen: je zwijgt, je geeft geen ander scenario xe2x80″ ik heb naast mij iemand zitten die zwijgt omdat zijn advocaat hem dat adviseert. Misschien zwijgt hij omdat he
t bewijs gebrekkig is, of om iemand anders in bescherming te nemen.xe2x80x99

Het feit dat de officier geen nader onderzoek heeft laten uitvoeren door de politie kan er bij Kuijpers niet in. Het bewijs dat Danny gepind heeft blijkt enkel en alleen uit de verklaringen van Nadia, en daar is verder geen onderzoek naar gedaan. xe2x80x98Haar verklaringen worden voor waar aangenomen. Maar zij heeft alle spullen, wie zegt dat zij de waarheid spreekt?xe2x80x99

Volgens de officier was xe2x80x98beperkt onderzoekxe2x80x99 voldoende, xe2x80x98maar er is helemaal niks onderzocht. Zij zegt dat, verder hebben ze niks.xe2x80x99 Kuijpers noemt de beslissing van de officier om geen nader onderzoek te doen naar Nadiaxe2x80x99s verklaringen xe2x80x98aartsgevaarlijkxe2x80x99. xe2x80x98Er is onvoldoende betrouwbaar bewijs en onvoldoende onderzoek om zonder twijfel hem te veroordelen,xe2x80x99 stelt hij.

De advocaat houdt de rechtbank nog iets anders voor, mochten ze toch meegaan met de officier van justitie. xe2x80x98Het is misschien een beetje flauw, maar de bank heeft een fout gemaakt, de software-directeur heeft een fout gemaakt. Je kunt niet zeggen: jouw pas is ineens een valse sleutel. Dit was zijn pas, met zijn pincode.xe2x80x99

In het contract dat Danny bij de gemeente tekende stond duidelijk dat het niet mogelijk was om meer dan 150 euro per dag op te nemen met de pas. xe2x80x98Nou, dat kon dus lekker wel.xe2x80x99

Er wordt wat gegniffeld in de zaal, de officier en de rechter zitten glimlachend naar de advocaat te luisteren. Alleen de SNS-vertegenwoordigers blijven strak voor zich uit kijken. Het gebeurt volgens de advocaat vaker dat iemand per ongeluk een groot bedrag op zijn rekening krijgt gestort. Als dat gebeurt wordt zo iemand ook niet vastgezet, hij moet hooguit het bedrag terugbetalen.

xe2x80x98Het is geen criminele actie van hem geweest om software te installeren waarmee hij dat geld kon pinnen,xe2x80x99 stelt Kuijpers. Er is dan ook geen sprake van wederrechterlijke toe-eigening: daarvan moet Danny worden vrijgesproken.

Van oplichting is ook geen sprake: xe2x80x98Hij heeft geen pruik op hoeven zetten, geen valse pas hoeven te gebruiken en geen zonnebril opgezet..xe2x80x99 De rechter lacht vermaakt, ook de officier kan een lach niet onderdrukken.

Mocht de rechtbank meegaan met het verhaal van de officier, dan komt uit dat verhaal al naar voren dat Danny als pashouder het geld zou hebben opgenomen.. Juridisch gezien is er dan geen sprake van oplichting, hooguit van verduistering.

Kuijpers noemt deze zaak een kwestie van xe2x80x98de kat op het spek binden. xe2x80x98Ik vraag me af wat ik zou doen,xe2x80x99 zegt hij. xe2x80x98Wat zou u doen?xe2x80x99 De rechters lachen wat ongemakkelijk. Een van hen lijkt op het punt te staan iets te zeggen, maar Kuijpers gaat door. xe2x80x98Nou ja, van u weet ik het eigenlijk wel: u zou niet door blijven pinnen. En de officier ook niet. Maar anderen in deze zaal wel.xe2x80x99

De mannen van de SNS kijken steeds chagrijniger voor zich uit.

Volgens Kuijpers moet Danny op dit moment in vrijheid worden gesteld. Het kan niet zo zijn dat hij twee jaar vast komt te zitten voor iets wat hij niet zelf heeft veroorzaakt. Daarbij heeft hij al lang genoeg vastgezeten, mocht het tot een veroordeling komen. En hij kan, bij een bewezenverklaring, het bedrag moeilijk terug betalen zolang hij vast zit.

De officier vindt nog steeds dat er voldoende wettig en overtuigend bewijs is om tot een veroordeling te komen. xe2x80x98En dat Danny gepind heeft, blijkt uit de film in het dossier.xe2x80x99 Die laatste opmerking levert hem een frons van de advocaat op.

Dan is het de beurt aan de SNS-vertegenwoordigers om iets te zeggen. Hun vordering is al voorgehouden, de vraag is of er nog wat aan toegevoegd moet worden. De man die opstaat zegt dat ze ook nog graag de rente op het te betalen bedrag willen zien. Maar dat kan niet, volgens Kuijpers. xe2x80x98De vordering kan niet nu ineens vermeerderd worden.xe2x80x99 Hij sluit af. xe2x80x98Uit dit dossier kan voldoende overtuigend bewijs gehaald worden, maar volgens de wet moet er eerst wettig bewijs worden gevonden, en dan overtuigend.xe2x80x99 Hij herhaalt dat er niet kan worden aangetoond dat Danny ook maar xc3xa9xc3xa9n keer heeft gepind.

Tot slot laat hij de rechtbank achter met de vraag: xe2x80x98Zat daar in zijn hoofd een criminele intentie, of een gevoel van: de hemel gaat open?xe2x80x99

Danny sluit zich volledig aan bij zijn advocaat. De uitspraak is op 13 mei: anderhalf jaar cel, plus alles terugbetalen (zie hier).

(verslag: Anna Korterink)