Bij massamoorden zoals gisteren in Alphen aan den Rijn neemt de dader wraak op de maatschappij. In bijna alle gevallen is er een gestoorde relatie met de moeder. Meestal is zij het eerste slachtoffer, maar niet altijd. Maar er is altijd een bepaalde logica. Er zijn gevallen bekend van mannen die hun baan zijn kwijtgeraakt en hun woede koelen op de werknemers van een bedrijf dat erop lijkt.
De moeder van Tristan heeft een winkel in het betreffende winkelcentrum. Of zij daar op dat moment was is mij nog niet duidelijk, maar het zal geen toeval zijn dat hij zijn actie juist daar uitvoerde.
(aanvulling: dit blijkt later niet juist, de moeder van Tristan heeft geen winkel in Alphen, er was sprake van een persoonsverwisseling)
Er zijn overeenkomsten met de actie van Karst T. op Koninginnedag, Apeldoorn. Als Karst de beschikking had gehad over wapens, zou hij zijn aanslag ongetwijfeld daarmee hebben gepleegd. Tristan was lid van een schietvereniging, dat verklaart zijn keuze. Bij Karst T. was er sprake van een ziekelijke fixatie op het koninklijk huis. Het vervelende in dit soort zaken is dat de dader dood is en je verder weinig te weten komt over de persoonlijke achtergronden. Ik had graag een psychiatrisch onderzoek gezien van mensen als Karst en Tristan, maar dat zit er niet in.
Inmiddels is er een foto opgedoken, bij RTL Nieuws. 'Je ziet het er niet aan af', is de conclusie van de meesten. Het lijkt mij een vrij oude foto, ik heb een recentere, denk ik, maar die durf ik niet te plaatsen, ik weet niet helemaal zeker of 't hem is.
Ik hoorde een ooggetuige zeggen dat de dader deed 'alsof het spelletje was', dat schieten. Kom je vaker tegen bij zulke bloedbaden. Het is niet in het wilde weg wat rondknallen, het is heel bewust richten. Het is achteraf altijd opmerkelijk waarom sommige mensen geen doelwit zijn geworden. Ik herinner me van een vorige zaak dat een moeder met baby juist wxc3xa9l het slachtoffer werd (omdat dit hem volgens de psychiater misschien aan zijn eigen moeder deed denken), terwijl je zou verwachten dat 'zoiets onschuldigs' wel buiten schot zou blijven. In een ander geval werd iemand met een opvallende jas niet beschoten, alle anderen wel. Maar daar valt geen peil op te trekken: de agressie had zich ook juist op iemand kunnen richten met een bepaalde kleur jas, vanwege bepaalde associaties.
Bericht van gisteravond:
Update 20.25 uur:
'Private demons, public act': zo noemen de Amerikanen het bloedbad dat Tristan van der Vlis aanrichtte in het winkelcentrum in Alphen aan den Rijn.
Er zijn tientallen van dit soort bloedbaden aangericht door massamoordenaars, vooral in landen met een soepele wapenwet. De 'Rambo van Hungerford', het zijn er te veel om op te noemen. En altijd is er maar xc3xa9xc3xa9n conclusie: het is niet te voorkomen.
Bijna altijd richt de haat en frustratie van de dader zich op de moeder, vervolgens op 'de maatschappij': onschuldige burgers. Op de moeder omdat ze hem te weinig of juist te veel liefde heeft gegeven. 'De beschermende moederkloek', noemde een psychiater dat laatste. Het is net anders dan je zou denken: er zijn meer van dit soort daders waarbij de moeder zich te veel dan te weinig met hun zoon bemoeide.
In Nederland is de bekendste massamoord die in 't Koetsiertje in Delft, waarbij ook zes doden vielen. Het verschil met de meeste andere: hier pleegde de dader (Cevdet Y.) gxc3xa9xc3xa9n zelfmoord. Duidelijk was wel dat hij in een toestand van ernstige bewustzijnsvernauwing verkeerde: pas later op de dag realiseerde hij zich wat hij had gedaan. ooggetuigen hebben het in dit soort zaken altijd over 'de lege blik' in de ogen van de schutter.
Een fragment uit een van mijn boeken, over massamoord:
Texas, oktober 1991:
Op woensdagmiddag 16 oktober, om tien over half xc3xa9xc3xa9n, rijdt George Jo Hennard(35) uit Belton zijn blauwe Ford pickup dwars door het raam van Luby's Cafetaria in Killeen, Texas. Vanuit de auto opent hij het vuur op de ruim honderd lunchende bezoekers. Dan stapt hij uit en begint hij gericht te schieten. Niet willekeurig, maar met dodelijke precisie, alsof het een executie is. Hij veroorzaakt de grootste massamoord uit de geschiedenis, met 23 doden. George had een conflict met een paar buurvrouwen in zijn woonplaats Belton, dicht bij Killeen. Maar volgens psychologen schoot hij 23 keer zijn moeder dood.
Zie verder een eerder bericht over 'bloedbaden door moedermoordenaars'
Het is overigens wel opmerkelijk hoe weinig foto's er van deze Tristan op internet te vinden zijn. Ik heb er zelf een paar veilig kunnen stellen, als het 'm is, maar het lijkt erop dat hij zelf vooraf maatregelen had genomen, zijn daad zeer bewust heeft gepleegd en ook zelf al zijn sporen op internet zoveel mogelijk had gewist. Ook een bekend verschijnsel, dit is niet in een opwelling gebeurd.
misdaadjournalistblog 
Dit soort extreme figuren laten zien wat er loos is in onze maatschappij. Het is toch ook een rot maatschappij. Het wordt je aan alle kanten moeilijk gemaakt en mensen die hier heel gevoelig voor zijn en doordraaien maken weer nieuwe slachtoffers. En zo gaan wij maar door…..het houdt nooit op.
wat ik nou (naast het feit dat er doden en gewonden zijn) enorm vervelend vind aan zo’n zaak is dat de media (kranten en journaal, niet H.J.) met allerlei “feiten” en geruchten aan komen die de openbaarheid ingeslingerd worden alsof het allemaal klopt. puur om sensatie en extra paniek lijkt het wel. opeens “vergeten” de journalisten hun informatie te checken omdat ze liever de eerste zijn met het publiceren van een gerucht, dan feiten plaatsen. ik doel hiermee op de dingen zoals dat hij zijn vader en moeder had doodgeschoten, dat hij militair was, voor verboden wapenbezit gepakt was, enz enz.
ongeveer 95% van de dingen die gister de lucht in werd geslingerd door de media bleek gisteravond al pure onzin. maar het is al te laat, heel nederland heeft nu een bepaalde mening en vraagtekens bij het beleid van de overheid met betrekking tot een vuurwapenverlof. dat vind ik echt zo jammer. ik hoop dat de journalisten eens nadenken over hoe ze hun werk doen, en hoe ze het eigenlijk horen te doen. ik heb de hele dag niks anders gedaan dan telkens weer mensen uitleggen hoe het zit, hoe de wet is, en dat er van de media verhalen weinig klopt.
zeer interressant hj over de moedermoord schrijf meer over het spychische aandeel.
zeer herkenbaar over mn broer met schizofrenie en de relatie naar ma toe.
hier bij wil ik mn broer niet betichten tot moordenaar
@Kobus: ik ben het geheel met je stelling eens wat het journalistieke gedeelte betreft, feit blijft wel dat er weer leed is aangericht en daar kunnen wij niet om heen omdat het allemaal zo snel ging. Misschien zou de journalistiek wel met meer gereserveerdheid details naar buiten kunnen brengen, hierin kunnen zij nog een hoop leren vind ik.
Het is heel moeilijk in te schatten wanneer iemand totaal de weg kwijtraakt. Sociale en maatschappelijk factoren spelen een rol. Maar veel ingewikkelder is wat er in de hersenen van daders is gebeurd. Wouter Buikhuizen repte erover, aangeboren agressie ” baarmoeder ” dat crimineel gedrag genetische factoren kent. Wouter Buikhuizen werd verguist. Erfelijke factoren kom nou. Maar meer en meer krijgt Buikhuizen zijn gelijk. Wij kennen de oorzakelijke verbanden niet, hoe iemand tot zo’n verschrikkelijke daad kan komen. In een aantal gevallen kunnen wij escalatie wel zien aankomen behoren dan zeer adequaat te reageren, maar ook dat gebeurd dan niet. Soms staan regels dat in de weg, of een individuele mening van een psychiater. Stoppen wij er te snel even een pilletje in maar behandelen niet de onderliggende problemen of nemen brede maatregelen. Het opnemen van mensen voor langere of kortere periode in een gesloten psychiatrische instelling, nou dan moet daarvoor zeker hele goede gronden zijn. Dat gebeurd hier in Nederland niet zomaar. Is het dan verstandig om zo’n jongeman wel zijn wapens te laten houden.
Waar ik mij enorm aan kan storen is dat binnen de nieuwsgaring onmiddellijk geantwoord moet worden op tal van vragen die leven in de samenleving. Even rondbellen zullen de journalisten denken dan hallen wij zo even de ene of andere deskundige. Die het ons dan even haarfijn kan uitleggen. Onzin natuurlijk. Het is heel complex.
Onlangs werd ik woedend op burgemeester Rehwinkel van Groningen, die zomaar een gebiedsverbod afkondigde voor een Syrische ondernemer. De man was maanden ervoor door het lint gegaan.
Alles afwegende had dat ook kunnen worden voorkomen. In een aantal mails aan Rehwinkel had ik duidelijk gewaarschuwd voor escalatie. De man waarom het ging, was werkelijk het bloed onder de nagels vandaan getreiterd. De onderbouwing van de burgemeester was; mijn waarschuwing een week voorafgaande aan die escalatie. De burgemeester had dus eerder in moeten grijpen binnen zijn bevoegdheden en niet naderhand in zijn onderbouwing gebiedsverbod mijn waarschuwingen moeten betrekken.
Voordat het tot een escalatie kwam hebben ik werkelijk hemel en aarde bewogen dat te voorkomen. Dat is de praktijk. Het kwam tot een escalatie, door het betekenen van een ontruiming vonnis de man totaal overstuur raakte.
Die raakte zijn nieuw opgebouwde bestaan kwijt. In het geheel had vooraf deze zaak niet hoeven escaleren. Maar het individu telt niet meer mee. Er zijn zoveel problemen daar hebben wij geen tijd voor. Bij het uitvaardigen van een gebiedsverbod voor een periode gebruikte de burgemeester mijn waarschuwingen. Die waarschuwingen golden om zaken te voorkomen niet achteraf steun te vinden dat ik ook van mening was dat het uit de hand zou lopen. Als je ziet dat het mis dreigt te gaan dan moet je durven ingrijpen. Nu lees of hoor ik ook weer zoveel voortekenen wat ingrijpen had gerechtvaardigd. Niet achteraf roepen; ” ja maar wij zagen dit wel aankomen ” . Dat riekt dan naar medeplichtigheid?
Nou, om het op alleen genen en/of moederliefde te gooien, is wat al te eenvoudig. Het is meer een kwestie van kansberekening: bepaalde genen en bepaalde elementen uit de opvoeding vergroten de kans op agressie. Zo vergroot veel testosteron de kans, daarom begaan mannen relatief vaker een gewelddadigheid dan vrouwen. Maar de meeste mannen zijn, ondanks hun testosteron, natuurlijk niet gewelddadig, terwijl steeds meer vrouwen dat wel zijn.
Dus iedereen heeft een bepaalde kans om agressief te worden. Daarom is het ook nooit uit te sluiten, zo’n bloedbad. Maar wij hebben allemaal veel behoefte aan geruststelling en gaan oorzaken zoeken, daarbij we desnoods verbanden vinden die er niet zijn. bijvoorbeeld: Tristan wilde zoveel mogelijk slachtoffers maken, dan is het logisch dat hij een drukke plaats kiest waar hij de weg goed kent. Het kan stomtoevallig zijn dat zijn moeder daar werkt.
Die mogelijkheid, dat geluk of pech van doorslaggevend belang zijn, is echt beangstigend.
@ Linda,
Je hebt gelijk niet alleen op ” maar mijn eerste les was ” psychiaters leren meer van hun patixc3xabnt dan een patixc3xabnt van hun psychiater”. Hoe dan ook er zijn signalen geweest blijkbaar zijn die genegeerd of niet serieus genomen. Wat mij nu opvalt is dat er relatief veel oudere slachtoffers zijn te betreuren ” in de leeftijd van zijn ouders Opa’s Oma’s, kan dat wijzen op een bepaalde haat jegens hen of gericht op. Het intrigeert mij bijzonder. Natuurlijk zullen wij de komende tijd veel meer te weten komen na onderzoek. Hoe heeft bijzondere wetten gewerkt zijn er signalen geweest. Wat tevens kenmerkend is of kan zijn in veel vergelijkbare drama’s dat er een aantal zaken in de weg staan ” beroepsgeheim van de huisarts ‘, psychiaters ‘ advocaten ‘ immers bij verplichte opname heeft de dader zo wie zo een advocaat gehad. Maar ook snel kunnen signaleren zou beter moeten. Waar kunnen ouders, werkgevers bij vermoedens of uitlatingen van individuele personen gelijk aankloppen. Als wij wel instaat zijn op een Twitteraar ” binnen een paar uurtjes van zijn bed te lichten na onzinnige bedreigingen via sociale media, zijn wij dan niet instaat om bij serieuze signalen, heel snel in te grijpen. Vragen dus,.. heel veel vragen. Het is ook een taak van de media, ook van dit forum, er nu bovenop te blijven zitten. Misschien dat daarmee herhaling kan worden voorkomen.
@Alex, uit een ooggetuigenverslag op Telegraaf begreep ik dat hij executiestijl mensen doodschoot, ouderen en mobiel beperkten zijn dan het makkelijkste slachtoffer (zat er niet ook iemand in een scootmobiel tussen de slachtoffers?)
Ik begrijp je behoefte om lering uit dit afgrijselijke drama te willen trekken en natuurlijk moeten deskundigen kijken of we signalen hebben genegeerd. En de uitslag is bekend, achteraf zie je altijd wel iets wat opvalt. Maar het kan om zulke onbenullige kleinigheden gaan dat we er geen preventie bij kunnen optuigen.
De beste preventie van zulke shootings is – met de huidige kennis van zaken – geen media-aandacht. Dus wat dat betreft heeft Nederland nog een lange weg te gaan. Ikzelf trouwens ook.
Dit bericht moet eigenlijk van internet af omdat het niet op waarheden berust, zijn moeder is niet neergeschoten en had ook geen damesmodezaak in de Ridderhof, deze is van een onschuldig slachtoffer
Beste Hennie,
Ik heb het aangepast.
Hendrik Jan
Ach ja als je niets weet verzin je toch wat?