Maandag 22 november: Tranen biggelend in Hardenberg

22 Nov

 

barnard

“Wanneer het afliep kwam Vasse,

kamde zijn vlasbaard en zette een hoge hoed op

en in zijn geklede jas

met zilveren tressen, een marechaussee van de dood,

vestigde Vasse dan onze gewijde aandacht

op de wet van het graan en het gras.

Als een traan biggelend langs de neus van de Voorstraat,

tersluiks weggeslikt om de hoek van het postkantoor,

deed hij de ronde langs onze blozende wangen.

Hoe zout is de dood en hoe zoet

ruikt het hout op de hoek van de Eiermarkt

waar Vasse zijn werkplaats heeft,

waar hij planken schaaft en ineenpast

tot tweepersoonsledikanten,

tot eenpersoons geurende kisten.”

In de jaren zeventig woonde ik in de gemeente Hardenberg. Vasse was er timmerman en begrafenisondernemer, ik kwam vaak langs de ‘de neus van de Voorstraat’. Ook heel vaak over de Kanaalweg-Oost (en West), in de gemeente Hardenberg, bij Bergentheim en Mariënberg. Daar werd zaterdagavond de 17-jarige Ton Olsman doodgereden door een dronken automobilist.

Er gebeuren daar meer ongelukken. Het is een rotweg. Als je er overdag met de auto langsrijdt voel je je al niet lekker, laat staan ‘s nachts in het donker op de fiets. En donker is het hier, en het water dichtbij.

Vasse is er niet meer, voor een ‘eenpersoons geurende kist’, maar ook de man die het gedicht over hem maakte is dood. Guillaume van der Graft, alias Willem Barnard, is nu ook net overleden. Ooit was hij predikant in Hardenberg.

In mijn Hardenbergse tijd studeerde ik wat Nederlands in de avonduren, in dat kader heb ik hem nog eens geïnterviewd. Hij woonde toen allang ergens anders. Ik moet het nog ergens hebben liggen. Als Willem Barnard is de man overigens bekender bij een ander deel van het Nederlandse volk: hij bewerkte veel liederen voor kerkboeken.

Het gedicht over Vasse is opgenomen in een studieboekje uit de jaren zeventig, ‘Indringend lezen 1’, over ‘close reading van poëzie’. Een onzinstroming, maar wel met interessante ontledingen van mooie gedichten. Mooi in dit gedicht is die beeldspraak: de timmerman die ‘tweepersoonsledikanten maakt’ (symbool van het leven) en ‘eenpersoons kisten’ (symbool van de dood).

‘Van oude menschen, de dingen, die voorbijgaan’. En ‘van jonge mensen doodgaan’: het bericht van gisteren over het ongeluk van zaterdag – en een eerder ongeluk daar – staat hier

 

 

No Responses to “Maandag 22 november: Tranen biggelend in Hardenberg”

  1. Annet November 22, 2010 at 2:26 pm #

    Wat spijtig dat Willem Barnard overleden is. Hij heeft veel betekend voor hxc3xa9t liedboek voor de kerken, niet alleen door teksten te bewerken, maar ook door zelf te schrijven. Hij heeft hele fraaie teksten gemaakt die nog wekelijks worden gezongen in veel kerken. Hij mag er dan zelf niet meer zijn, maar hij laat voor veel mensen waardevolle teksten achter, die nu voor hem xc3xb3xc3xb3k een andere betekenis hebben gekregen, zoals deze:

    Wanneer ons dan de avond wenkt,
    de schaduw van ons leven lengt,
    wees onze laatste reisgenoot,
    een metgezel in alle nood

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s

%d bloggers like this: