De moord op de Marathonman

(reportage voor Panorama nr. 43 d.d. 21 oktober 2009)

xe2x80x98EEN WIT SHIRT MET EEN HELE GROTE ROOIE VLEKxe2x80x99

Op maandag 20 januari 2003 wordt huisschilder Alex Wiegmink (44) op de Posbank vermoord als hij daar wil gaan hardlopen. Ondanks getuigen die de daders van dichtbij hebben gezien wordt de zaak nooit opgelost. Compositietekeningen van de daders xe2x80″ vermoedelijk Oost-Europese mannen xe2x80″ liggen al jaren in de kast en zijn alleen in Nederland mondjesmaat verspreid. De politie heeft het dossier altijd angstvallig gesloten gehouden, talloze verzoeken van media om meer informatie werden steevast geweigerd. Panorama slaagde erin gegevens uit het dossier boven tafel te krijgen.

Meldkamer: Politie Meldkamer

Beller: Ja, goedendag, u spreekt met xe2x80xa6  Ik ben getuige van een misdrijf. Ik ben over de Posbank met mijn mountainbike aan het fietsen, vlak bij paviljoen De Posbank (xe2x80xa6) Daar is een kleine parkeerplaats. Daar zag ik iemand liggen in een wit shirt met een hele grote rooie plek en daar liepen twee mannen, die liepen eigenlijk weg en ik heb maar gedaan of ik het niet zag. Eh, en ik ben hier maar even gestopt in het bos want ik ben bang dat er eh, sprake is van een misdrijf.

Op maandag 20 januari 2003 miezert het, het is al vroeg donker. Het weerhoudt huisschilder Alex Wiegmink (44) uit Drempt er niet van te gaan hardlopen bij de Posbank, als hij klaar is met zijn werk. Hij zet zijn auto op de parkeerplaats even voorbij het paviljoen. Hij zal net een wit loopshirt hebben aangetrokken als er een confrontatie volgt met twee mannen die zich om een of andere reden ook op die locatie bevinden. Even later ligt Wiegmink voorover op de grond, met een rode bloedvlek op zijn rug. Het is dan iets voor vijf uur. Heel kort daarna komt een mountainbiker uit Arnhem langs de parkeerplaats. In een flits ziet hij, vanuit zijn ooghoek, iemand in een wit t-shirt op de grond liggen en twee rustig wegwandelende mannen. Met xc3xa9xc3xa9n van hen heeft hij heel even oogcontact. De mountainbiker ruikt het gevaar en fietst door, wel pakt hij meteen zijn mobiele telefoon en zoekt hij contact met 112. Het is dan xc3xa9xc3xa9n minuut over vijf.

Meldkamer: En eh, en diexe2x80xa6 Ligt die er nog dan?

Beller: Dat neem ik aan. Ik ben maar gewoon doorgereden en heb gedaan of ik niks zag.

De meldkamer vraagt naar de twee mannen die wegliepen, de beller omschrijft hen als xe2x80x98een man met een beetje eh, gezet postuur. Een beetje buitenlandse komaf. Misschien Turks of Marokkaans. Oostblok.  Eh, ja, ze moeten dxe2x80x99r weer af. Ik heb ze hier nog niet voorbij zien komen, richting Velp.

Meldkamer: Maar je hebt geen vervoermiddel gezien, wat ze bij zich hadden?

Beller: Ja, er stond wel een auto, maar ik ben doorgexe2x80xa6

Meldkamer: Wat voor auto was dat?

Beller: Weet ik  niet. Dat kan ik nietxe2x80xa6

De Meldkamer vraagt zijn telefoonnummer en waar de beller zich bevindt. xe2x80x98We komen zo die kant op.xe2x80x99

Beller: Doe maar heel snel, want eh. Ik ben bang dat daar ehxe2x80xa6 sprake is van een misdrijf. Een man met een kaal hoofd, gezet postuur, buitenlandse afkomst, met nog iemand. Ik ben snel doorgereden, want ik denk: ze zien het en ik ehxe2x80xa6 Ja xe2x80x99t is echt een rooie plek op zijn rug, dus ik ben bang dat er op gestoken is of geschoten.

De politie is snel ter plaatse, maar ze treffen alleen nog de mountainbiker. De man met het witte shirt, de twee andere mannen en de auto zijn verdwenen. Later die avond wordt de auto van Wiegmink met zijn lijk erin uitgebrand aangetroffen in bosperceel xe2x80x99t Hurkske in Erp, bij Venray, zoxe2x80x99n 75 kilometer naar het zuiden.

De mountainbiker is een belangrijke getuige, de politie probeert zoveel mogelijk details uit hem naar boven te halen. Wat heeft hij gezien, hoe werd zijn aandacht getrokken?

xe2x80x98Het was allemaal heel vaag. Het was duidelijk iets wits, het stak enorm af. Ik had zoiets van: hier klopt iets niet. Ik zag dat rooie, dat het een grote ronde plek was, op dat moment zie ik ook dat er een hoofd aan zit, een achterhoofd, donker. Ik zie dat het echt een ronde plek is van een centimeter of 30, schat ik, echt midden op de rug, ik had dus iets van, eh, er is geschoten.xe2x80x99

De man die het dichtst bij hem was, beschrijft hij als xe2x80x98kaal, in combinatie met heel kort haarxe2x80x99.

Hij droeg een half lange zwarte jas en een donkere broek. Hij liep in de richting van de auto, maar de getuige kon de auto niet goed zien, hij dacht dat het een grijze auto was, in elk geval geen felle kleur. De getuige voelde zich niet veilig, hij dacht: wegwezen hier. De tweede man had hij minder goed kunnen zien, alleen dat deze wat magerder was dan de ander. Hij had duidelijk het idee dat het buitenlanders waren, door xe2x80x98de kleding, de huidskleur, beetje zuidelijk type, oostelijk type, een bepaald slag volk, niet echt het doorsnee-volk wat daar loopt, inderdaad een beetje oostblok-achtigxe2x80x99.

In een latere verklaring komen er nog wat details:

De persoon die op de grond lag, lag met de rug naar het fietspad toe. xe2x80x98Ik kreeg vervolgens oogcontact met de gezette persoon. In het voorbijrijden zag ik dat de man in mijn richting keek. Ik wendde mijn hoofd af. Ik kreeg namelijk een raar gevoel en dacht dat die lui mij misschien ook wel voor mijn raap zouden schieten. Ik fietste een stuk door en besloot de politie te bellen. Na ongeveer tweehonderd meter heb ik om 17.01 uur de politie gebeld.xe2x80x99

De getuige gaat achter een boom zitten, vanwaar hij goed uitzicht heeft op de openbare weg. Hij zit er
zoxe2x80x99n vijf minuten, in die tijd rijdt er geen auto voorbij. Hij heeft ook zicht op de burgemeester Bloemersweg, bij de parkeerplaats, ook daar ziet hij geen auto, maar de parkeerplaats zelf kon hij ook niet zien.

De persoon die op de grond lag, lag op de parkeerplaats. Na vijf minuten te hebben gewacht rijdt de getuige terug, in de richting van het paviljoen. Al fietsend belt hij met de politie, die hem al tegemoet komt rijden. Samen met twee agenten loopt hij naar de plek waar hij de man op de grond had zien liggen. In de bocht van het pad zijn nog de sporen te zien van een snel optrekkende auto, tegen een paal ligt een stuk bumper en een stuk van een uitlaat. De agenten constateren dat er twee houten paaltjes uit de grond gereden zijn en dat er xe2x80x98zwart materiaalxe2x80x99 ligt vermoedelijk een wielkap en een lange zwarte strip, vermoedelijk ook afkomstig van een auto.

In de loop van de avond wordt duidelijk wat er ongeveer is gebeurd.

Als Alex Wiegmink niet op de gebruikelijk tijd thuis is gekomen, belt zijn vrouw de politie. Kort daarna komt er een melding over een brandend autowrak in Erp en wordt het lichaam gexc3xafdentificeerd. In de uitzending van Opsporing Verzocht van maandag 27 januari doet de politie een oproep voor getuigen.

Daar komen twee heel interessante reacties op.

Beide hebben te maken met de donkergroene Opel Omega van Wiegmink, die voorzien is van opvallende kanobeugels op het dak. Een oudere vrouw die samen met haar zus in Duitsland had gewinkeld, reed die maandagmiddag via Nijmegen terug richting Tiel. Net voor de afslag naar wegrestaurant De Goudrenet werden ze ingehaald door twee personenautoxe2x80x99s die met hoge snelheid dicht achter elkaar reden. Een eindje verderop moesten beide autoxe2x80x99s stevig afremmen voor een inhalende vrachtwagen. De voorste was een vrij grote luxe personenauto, licht van kleur. De tweede auto viel op door de aparte beugels op het dak. Ze had zulke beugels nooit eerder gezien. Ze zag ook dat het een donkergroene Opel Omega was, dat wist ze zeker: xe2x80x98Ik heb namelijk interesse voor autoxe2x80x99s.xe2x80x99 Ze zag geen inzittenden. Het was schemerig en het miezerde. Het was rond zes uur.

De tweede getuige is een man die in Eindhoven woont en in Nijmegen werkt.

Hij was die avond tegen kwart over zes uit Nijmegen vertrokken en was om kwart over zeven thuis. Hij reed via de A50 via Den Bosch. Dat was toen nog niet helemaal snelweg, tussen Oss en Den Bosch was er een stuk met verkeerslichten. Een eindje vxc3xb3xc3xb3r Oss werd hij ingehaald door een Opel Omega Station.

‘Ik herkende die auto duidelijk omdat het precies hetzelfde model was als die mijn schoonvader heeft.xe2x80x99

De man reed zelf zoxe2x80x99n 140, de inhalende auto naar schatting minstens 160. Ongeveer drie kilometer verder waren de eerste verkeerslichten, waar een lange rij autoxe2x80x99s voor stilstond. De Eindhovenaar koos voor de rechter rijstrook, die sneller doorreed. Daardoor passeerde hij de Opel, die in de linker rijstrook reed.

xe2x80x98Ik let in deze situaties altijd op autoxe2x80x99s om me heen, ik ben altijd benieuwd welke rij het snelst doorstroomt. Dat was in dit geval de rij waarin ik reed, ik dacht bij mezelf: xe2x80x9cDie zijn hier niet bekendxe2x80x9d. Als je daar bekend bent weet je vaak in welke rij je tijd kunt winnen.xe2x80x99

De man baalde ervan dat het zo druk was en ging wat om zich heen kijken. De Opel trok zijn aandacht door die twee rare xe2x80x98banaandingenxe2x80x99 op het dak, hij vroeg zich af wat het kon zijn en xe2x80x98wat zijn dat nu voor mensen die met zoxe2x80x99n stomme beugel op de auto rijden.xe2x80x99

Hij probeerde de inzittenden te plaatsen, op basis van uiterlijk, in hun sociale omgeving. xe2x80x98Ik ben die inzittenden eens nader gaan bekijken. Telkens als ik naast ze reed ben ik naar binnen gaan kijken.xe2x80x99

Doordat het lampje van de binnenverlichting brandde kon hij ze goed observeren. De bestuurder schatte hij rond de vijftig jaar, hij had kort, grijsblond/goudkleurig haar. In totaal passeerden ze elkaar een keer of drie tijdens het samen oprijden. De bestuurder keek hem xc3xa9xc3xa9n keer aan. xe2x80x98Hij had blauwe ogen en een ronde kop, ik zag geen snor, hij was niet brildragend.xe2x80x99

De man rookte een sigaret. Aan de ruimte tussen zijn hoofd en het dank van de auto schat hij de lengte van de man op kleiner dan 1.80 meter. Hij was niet kaal, had wat langer haar op zijn hoofd dat er netjes uitzag. Hij droeg een donkerblauwe jas met rood erin verwerkt.

De bijrijder droeg een zwarte jas met een gele band erop, een soort ski-jas. Deze man had zwart haar met lichte grijze puntjes en een opvallende, heel dunne snor, waarvan de haren tot aan de rand van de bovenlip kwamen. Hij schatte de leeftijd op vijftig jaar of ouder.

Ook deze man keek hem recht aan, xe2x80x98zo van: daar staan we weer in de file. Hij kwam bij mij over als een man die weet wat er in het leven te koop is. Zijn ogen stonden een beetje half open. Zijn rechter ooglid hing een beetje. Hij had een wereldse blik in zijn ogen. Hij maakte op mij een Slavische indruk.xe2x80x99

Verder viel het de Eindhovenaar op dat het afdekscherm van de laadruimte van de Opel niet goed afsloot. Hij zal niet hebben vermoed dat daar een lijk onder lag. Ter hoogte van Rosmalen verloor hij de auto uit het oog. Hij verklaarde nog: xe2x80x98Ik denk dat ik beide personen terug zal herkennen als ik ze zie.xe2x80x99

Op basis van deze getuige werden twee compositietekeningen gemaakt, die aanvankelijk alleen via de politiebureaus werden verspreid. Pas op 15 september 2003 werden ze in Opsporing Verzocht vertoond, zonder resultaat. Voorlopige conclusie toen: Wiegmink was vermoedelijk op het verkeerde moment op de verkeerde plek.

                                                            .   

AUTOKRAKERxe2x80x99 BERNARD DUPE VAN RODDELENDE ZUS

In de eerste weken na de moord laat het rechercheteam dat de Posbankmoord onderzoek alle bij de politie bekende autokrakers uit Arnhem en omgeving op het bureau komen om te vragen naar hun alibi. Onder hen de dan 42-jarige Bernard K. uit Arnhem. Hij wordt op 13 februari 2003 xe2x80″ ruim drie wek
en na de moord xe2x80″ gehoord en verklaart dat hij ergens rond augustus 2002 voor het laatst op de Posbank is geweest: xe2x80x98Ik kan daar nog geen tien minuten rijden en dan word ik al gecontroleerd door politie of boswachters.xe2x80x99

Als de politie hem vraagt wat er volgens hem met de trimmer is gebeurd, zegt hij:

xe2x80x98Ik denk het meest aan een autokraak waarbij de dader overlopen (betrapt) is. Als dat gebeurd is zal er toch schade aan de Opel Omega te zien moeten zijn.xe2x80x99

Bernard heeft voor die maandag een alibi: hij was om vier uur xe2x80x99s middags thuis, ze eten altijd vroeg omdat zijn vrouw om tien over vijf van huis moet om te werken en hij dan op hun dochtertje van vijf jaar past. Om half zeven komt zijn dochter van achttien thuis, zijn vrouw werkt tot half acht. De gegevens worden gecheckt, Bernard K. xe2x80″ en de andere Arnhemse autokrakers xe2x80″ verdwijnen uit beeld, ze zijn nooit verdachte geweest.

In januari 2008 heeft Bernard ruzie met zijn zussen Willy en Jansie. Met drugs- en alcoholverslaafde Willy over het graf van hun moeder, met Jansie over geld: Bernard wil niet langer voor haar schulden opdraaien. Uit wraak en voor het tipgeld neemt Willy contact op met de redactie van Peter R. de Vries Misdaadverslaggever. Die ruikt bloed en probeert met behulp van een ander familielid een undercoveractie op te zetten. Dat mislukt. In maart speelt De Vries de tip door aan de politie. Het komt erop neer dat ze denken dat Bernard met xe2x80x98de moord op die trimmerxe2x80x99 te maken heeft gehad. In de familie gaat dit gerucht al langer, waarschijnlijk doordat hij zich destijds als xe2x80x98autokrakerxe2x80x99 op het politiebureau had moeten melden.

–

(correctie: de tip bij Peter de Vries is niet rechtstreeks via zus Willy binnengekomen, maar door ‘het andere familielid’ dat de geruchten had opgevangen die binnen de familie de ronde deden)

–

De politie pakt de zaak grondig aan. Een half jaar lang worden de telefoons van de familie getapt, Bernard wordt geobserveerd en op 17 oktober wordt hij door de politie klemgereden, geboeid en geblinddoekt afgevoerd naar het politiebureau in Arnhem.

De grote vraag is: waar zijn de mededaders?

Er is geen schijn van serieus bewijs tegen Bernard, op 4 december wordt hij dan ook uit voorlopige hechtenis ontslagen, maar de officier van justitie gaat in beroep en op 10 december verdwijnt Bernard wederom achter de tralies. Pas in februari 2009 wordt hij vrijgelaten, pas in oktober 2009 wordt de zaak tegen hem geseponeerd.

Zijn grootste frustratie is dat hij door de negatieve publiciteit wordt geroyeerd door de Koninklijke Nederlandse Politiehond Vereniging. Hij was daar sinds 2004 lid van. Bernard fokt zelf honden en richt ze af. De beste honden worden verkocht aan de Nederlandse en Amerikaanse politie, voor bedragen rond de vijf- xc3 zesduizend euro. De nodige certificaten kun je alleen behalen als je lid bent van de KNPV. Het is dan ook een hele klap voor hem als in januari 2009 het bestuur van de afdeling Gelderland hem bericht dat hij niet meer xe2x80x98te goeder naam en faamxe2x80x99 bekend staat en niet xe2x80x98van onbesproken gedragxe2x80x99 is en dat zijn lidmaatschap met onmiddellijke ingang wordt opgezegd en hij nooit meer officixc3xable politiehonden kan africhten.

–                                 

REACTIE JUSTITIE

Waarom is er zo beperkt gerechercheerd met de compositie-tekeningen? Negen maanden alleen via de politiebureaus, later eenmaal in Opsporing Verzocht en niet in het buitenland.

Reactie van justitie Arnhem:

"De reden hiervoor is dat het signalement te algemeen is om gericht te zoeken in het buitenland."

Was er alleen verdenking tegen Bernard K. als ‘betrokkene’ en niet als dader? Is hij ervan verdacht een van de twee mannen te zijn die op de Posbank gezien zijn?

"Hij is aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij de gewelddadige dood van Alex Wiegmink. In de nabijheid van de plaats delict bij de uitgebrande auto in Erp is destijds een muts aangetroffen. Het daarop aangetroffen dna komt niet overeen met dat van deze Arnhemmer. Er is ook geen sporenmateriaal aangetroffen op de plaats delict dat overeenkomt met het dna van deze K. of met het dna van xc3xa9xc3xa9n van de eerder aangehouden mannen."