In Koud Bloed nummer 3 staan twee verhalen waar ik het even over wil hebben. De ene is van Simon Vuyk, over de moord Maja Bradaric; de andere van Jacob Vis, over de moord op Pim Overzier. Het is opmerkelijk hoe verschillend je over een zaak kunt denken.
Te beginnen met de moord op Maja Bradaric in Nijmegen, vijf jaar geleden. Simon Vuyk benadrukt de traumatische jeugd van Goran, de moordenaar van Maja. Als kind was hij getuige van de bomaanslag op 25 mei 1995 op de markt in Tuzla, er zijn nog wat andere factoren die zorgen dat hij geen makkelijke jeugd had (‘gemengde ouders’). De teneur van het verhaal is: heb ook een beetje begrip voor de dader.
Maandag was op het IDFA een documentaire van Menna Meijer over deze moord. Ik heb ‘m zelf nog niet gezien, maar daaruit spreekt een heel andere benadering. Het meest bizarre aan het hele verhaal was voor veel mensen de rol van Nina (foto rechts), de hartsvriendin van Maja, die min of meer heeft meegewerkt aan het moordplan. Onbegrijpelijk, een verraadster, was de teneur. Dit zijn twee citaten van Menna Meijer, uit een interview in de Volkskrant:
"Als je gewoon naar de zaak kijkt en uitgaat van het menselijke perspectief, dan kun je de gebeurtenissen nooit rijmen. Maar als je uitgaat van de psychopathie van de hoofddader is er opeens veel meer logica. Dat vond ik interessant. Iedereen rondom de psychopaat vervult een bepaalde rol. Het gaat om groepsdynamiek, manipulatie en angst. Dat vond ik intrigerend."
"De focus in haar film ligt op Nina, de hartsvriendin van Maja, die werd veroordeeld omdat ze geen alarm had geslagen. Er wordt haar verweten dat ze de politie niet heeft gebeld toen Goran M. tegen Maja riep dat hij haar af zou maken. Maar er is niemand die zich heeft afgevraagd wat er dan gebeurd zou zijn. Niemand zou haar hebben geloofd. Het had niets opgeleverd. Die jongen is een psychopaat. Maar niemand heeft hem gezien voor wat hij was. De docenten niet, de ouders niet. En Nina krijgt achteraf de schuld dat ze de moord niet heeft voorkomen."
Aldus Menna Meijer.
Ik heb zelf destijds een van de eerste verhalen over deze moord geschreven, voor Nieuwe Revu en later nog een keer een korte reportage, De dood van Maja Bradaric. Toen was er nog vrijwel niets bekend over Goran, er waren nog geen psychiatrische onderzoeken geweest. Tijdens het proces was de conclusie ondubbelzinnig dat hij heel veel kenmerken heeft van een psychopaat. Zie hiervoor eventueel Wie is hier de psychopaat?
Veel mensen vergissen zich in psychopaten (het gaat overigens altijd om gradaties). Ze functioneren uitstekend in de maatschappij, tot op zekere hoogte. Op den duur begint hun omgeving hen door te krijgen, ze verliezen hun relaties, maar bouwen snel nieuwe op en maken daarmee weer nieuwe slachtoffers, door hun manipulaties, pathologisch liegen en gewetenloosheid. In de loop der jaren heb ik heel wat van die figuren meegemaakt, die zonder blikken of blozen hun eigen vrouw (en als het zo uitkomt hun kinderen erbij) om zeep helpen. Wat ook heel opvallend is: ze overschatten zichzelf vaak, ze denken dat ze slim zijn, in werkelijkheid maken ze enorme blunders (en da’s maar goed ook).
Voor het boek van Simon Vuyk over Maja: zie zijn website
*
Ik was eerst van plan stuk voor stuk de onzin uit het verhaal van Vis te weerleggen, maar ik begin er niet aan.
Henk H. is ook zo’n psychopaat. Tijdens het proces was het gxc3xaanant om te zien hoe de advocaat een schijn van geloofwaardigheid moest zien op te houden bij de erbarmelijke onzinverhalen van zijn clixc3xabnt, zelfs hij nam het niet meer serieus. Maar naderhand is Henk H. er toch in geslaagd goedgelovige zielen voor zijn geesteskarretje te spannen, met Vis als het voorste Paard.
En denk nou niet dat ‘deskundigen’ zich niet laten manipuleren. Ik heb een recent voorbeeld van een man die aantoonbaar baarlijkse nonsens vertelde, waar de onderzoekers in het Pieter Baan Centrum niet doorheen hebben geprikt. De man kan zeer gedetailleerd en zeer beeldend een situatie beschrijven, je zou zweren dat het waar is. Probleem is dat je dat vanuit het PBC niet kunt controleren. Als hen later wordt verteld dat die verhalen voor 100 procent gelogen en verzonnen zijn passen ze hun conclusie niet aan, met alle gevolgen vandien voor een onschuldige medeverdachte.
Exc3xa9n troost: Henk H. zit nog wel even. Met een variant op Abraham Lincoln en Bob Dylan:
De meeste mensen kun je altijd voor de gek houden
Sommige mensen kun je soms voor de gek houden
Maar je kunt nooit iedereen altijd voor de gek houden.
Wie zichzelf een oordeel wil vormen over ‘t een en ander: koop Koud Bloed xc3xa9n lees Blind date met een moordenaar
misdaadjournalistblog 
Leave a Reply