Strafrechtadvocaten. Profiel van Willem-Jan Ausma

"Ik kom pas kijken als het feit gepleegd is. Zolang de mens bestaat wordt er al verkracht, gemoord en gestolen.xe2x80x9d Met dit motto breekt Willem-Jan Ausma (Leeuwarden, 1968) zich het hoofd niet over de ethische kwestie xe2x80x98hoe kun je zoxe2x80x99n monster, een kinderverkrachter of erger nou verdedigen?xe2x80x99 Ausma: xe2x80x9cIn principe sta ik iedereen bij, ongeacht het delict. Ik vind dat je hooguit iemand kunt afwijzen als het zich in je eigen kennissenkring afspeelt.xe2x80x9d

En een kroongetuige?

xe2x80x9cDat ligt anders. Dan moet je samenwerken met het Openbaar Ministerie, dat is een heel andere rol. Dan heb ik xe2x80x99t er nog niets eens over dat het met die kroongetuigen tot nu toe altijd op een mislukking is uitgedraaid. Ik vind het niet zuiver als ik als strafrechtadvocaat zo iemand bij zou staan. Dat geldt ook voor het bijstaan van slachtoffers of nabestaanden: dat kan zomaar leiden tot belangenverstrengeling. Niet doen! Het moet voor iedereen duidelijk zijn waar je als advocaat voor staat. Wij hebben ons overigens wel bemoeid met de familie van Rinie Mulder, van de rellen in Ondiep, maar dat is een slachtoffer van overheidsoptreden, dat ligt anders.xe2x80x9d

Zijn kantoor bevindt zich in hartje Utrecht, de roots van Willemxe2x80″Jan Ausma liggen in het noorden. Zijn vader was gemeenteambtenaar in het Friese Buitenpost. Exc3xa9n opa was burgemeester, de andere zakenman. Van zijn zeventiende tot zijn vierentwintigste was Willem-Jan discjockey in de Ringo Bar in Veenklooster, toen xe2x80x98the place to bexe2x80x99. Onderweg daarheen passeerde hij talloze malen de plek waar zoveel jaren later (30 april 2000) Marianne Vaatstra vermoord zou worden. Een elitaire muzieksmaak kan Ausma overigens niet worden verweten: in zijn brede palet komt gerust een Nederlandstalig nummer en een piratenzender voor.

Als hij in Groningen rechten studeert (1989 tot 1995), loopt hij eerst in Buitenpost stage bij de tbs-praktijk van Marcel Wolters, later in Groningen bij De Haan. Zijn scriptie gaat over xe2x80x98bijzondere opsporingsmethodenxe2x80x99: dat begint in die tijd – net voor de IRT-affaire- een heet hangijzer te worden.

Na de studie gaat hij aan de slag bij Haulussy Advocaten, een klein kantoor in Rotterdam, waar hij de afdeling strafzaken nieuw leven inblaast. xe2x80x9cIk heb geen voorkeur voor bepaalde onderdelen, ook een fietsendiefstal kan interessant zijn. Een van mijn eerste grote zaken was een fraude met zogenaamde g-rekeningen. Mijn baas stond daarin de ene verdachte bij, ik de andere. Ik voerde toen een pleidooi waarvan de baas vond dat het onzin was, maar mijn clixc3xabnt kwam  vrij, die van hem niet.xe2x80x9d

Net even een andere draai aan een zaak of aan een pleidooi geven is misschien wel het meest opvallende aan xe2x80x98advocaat-Ausmaxe2x80x99. Het zal ook daarmee te maken hebben dat hij in 2008 door zijn collegaxe2x80x99s werd uitgeroepen tot xe2x80x98beste strafpleiter van Nederlandxe2x80x99 in het kader van De Gouden Zandloper,  uitgeschreven door de website www.advocatie.nl die jaarlijks de xe2x80x98stand van de advocatuurxe2x80x99 opneemt. Daarbij word je door collegastrafpleiters voorgedragen. Ze roemden hem xe2x80x9com zijn moderne, zakelijke uitstraling, zijn vasthoudendheid en zijn pleidooien met een kwinkslag. Maar ook is hij voor veel clixc3xabnten mens onder de advocaten.xe2x80x9d

Ausma is dan allang zijn eigen praktijk begonnen, samen met Onno de Jong. Eerst in Nieuwegein, sinds begin 2008 aan de Maliesingel in Utrecht.

Aan xe2x80x98bekende zakenxe2x80x99 geen gebrek: Ausma verdedigde de man die veroordeeld is voor de moord op Ilona Nxc3xa9meth; de afperser van Campina; Jason W. van de Hofstadgroep, maar bij het grote publiek is hij nog niet zo bekend als een Moszkowicz, Spong, Korvinus, Knoops, Kuijpers, de Ankers en noem maar op. Dat heeft voor een deel te maken met zijn leeftijd, voor een deel met de locatie (het grote liquidatieproces bijvoorbeeld gaat toch vooral om Amsterdammers), maar Ausma zoekt de publiciteit ook niet op. xe2x80x9cIk loop er niet voor weg, maar ik hoef niet zo nodig.xe2x80x9d Hij schrijft liever. In het in december 2008 verschenen xe2x80x98Moord. Strafprocessen-van-de-eeuwxe2x80x99 staan twee bijdragen van zijn hand. In de regio-Utrecht is hij, nadat de illustere Piet Doedens er om gezondheidsredenen mee moest stoppen, wel veruit de meest toonaangevende advocaat.

`

Het is maar het topje van de ijsberg dat de publiciteit haalt, het grootste deel van het advocatenwerk gaat over zaken waar de kranten niet veel meer dan eenkolommertjes aan besteden. In Utrecht is mensenhandel een veel voorkomend verschijnsel, maar zodra er allochtonen bij betrokken zijn neemt de interesse van de media xe2x80″ en het publiek xe2x80″ sterk af. Ausma: xe2x80x9cWat ik wel een aardige ontwikkeling vind is dat de oude Utrechtse penoze ons kantoor steeds beter weet te vinden.xe2x80x9d

Waarom wordt iemand advocaat en geen officier van justitie? Als verslaggever erger je je soms aan de eenzijdigheid van sommige officieren, maar advocaten kunnen er ook wat van.

Ausma: xe2x80x9cDat is geregeld een punt van discussie. Een officier die het dossier niet kent, een rechter die geen tijd heeft, met als gevolg dat een verdachte onnodig lang in voorarrest blijft. Ik heb ook wel eens tegen zoxe2x80x99n officier gezegd dat-ie niet zo bxc3xb3xc3xb3s moet doen. Dan hebben ze iets te veel het idee: wij staan in de strijd tegen de misdaad aan de goede kant, jullie aan de verkeerde
. Ik doe mijn best wat wederzijds begrip te kweken. Ik geef geregeld cursussen, lezingen en workshops. Voor stagiaires en studenten. Wij bieden ook geregeld stageplekken aan voor xe2x80x98raioxe2x80x99sxe2x80x99(rechterlijk ambtenaar in opleiding, voor aspirant officieren en rechters). Als je zo iemand later tegenkomt merk je dat het goed is geweest dat ze iets hebben meegekregen van de dagelijkse praktijk van een advocaat.xe2x80x9d

Meer informatie en contact: www.ausmadejong.nl

Waarom nu pas?

Een de meest geruchtmakende zaken waar Ausma als advocaat bij betrokken was, is de zogenaamde Chaamse maxc3xafsmoord. Zijn clixc3xabnte is Josxc3xa9, moeder van een zoontje van zes. Haar nieuwe partner Freddy beschuldigt haar van medeplichtigheid aan de moord als ze besluit de relatie met hem te bexc3xabindigen. Uit het dossier is eenvoudig te constateren dat ze niets met de moord van doen heeft gehad en dat ze het slachtoffer is van een pathologische leugenaar, maar met name de officier van justitie verzet zich tegen haar vrijlating.

In het boek xe2x80x9cMoord. Topadvocaten schrijven strafgeschiedenisxe2x80x9d schrijft Ausma:

xe2x80x9cTot mijn verbijstering concludeert de aanklager plotseling dat er onvoldoende bewijs voor de betrokkenheid van Josxc3xa9 bij de moord op Marita is. De officier van justitie eist vrijspraak!

xe2x80x9cWaarom nu pas?xe2x80x9d vraag ik. xe2x80x9cWaarom haar eerst een jaar vasthouden? Waarom heeft u haar de mooiste jaren met haar kind ontnomen?xe2x80x9d

Maar wat ik ook vraag, we krijgen geen antwoord.

Twee weken later wordt Freddy veroordeeld tot een gevangenisstraf van achttien jaar. Josxc3xa9 wordt vrijgesproken en van alle blaam gezuiverd.

Het is een mooi resultaat, maar met een nare bijsmaak.

Na het vonnis vliegt Josxc3xa9 mij om de hals.

Op de terugweg in de auto wordt op de radio een toepasselijk plaatje gedraaid: xe2x80x9cItxe2x80x99s hard to say Ixe2x80x99m sorryxe2x80x9d.

Ik zou willen dat justitie dit eens ter harte neemt.xe2x80x9d