Karel Pronk & Fried Friebel

(Reportage uit Aktueel, augustus 2008)

xe2x80x98HAAGSE HOLLEEDERxe2x80x99 EN DE MOORD OP DE GLAZENWASSER

xe2x80x98Als er met mij wat gebeurt, dan heeft Karel Pronk het gedaan.xe2x80x9d Dat is de boodschap die Fried Friebel (47) had uitgezet in het Haagse criminele milieu. Als Friebel op donderdagavond 4 oktober 2007 op zijn woonboot aan de Bontekoekade wordt doodgeschoten, wijzen veel neuzen naar xe2x80x98de Haagse Holleederxe2x80x99: Karel Pronk(50), een van de bekendste Haagse zware jongens, tevens ex-zwager van Friebel.

Pronk is na een zeer lange straf xe2x80″ die hij aan Friebel te danken had xe2x80″ net zoxe2x80x99n twee jaar weer op vrije voeten. Hij zegt dat hij van niks weet. xe2x80x9cIk heb Friebel vanuit de gevangenis een brief geschreven dat ik klaar met hem was, dat hij van mij niks te duchten had. Geen xe2x80x98even goeie vriendenxe2x80x99, ik hoefde hem nooit meer te zien, maar ik zou hem ook niks aandoen, dat was het mij niet waard.xe2x80x9d Wie had het dan wel gemunt op de gewezen glazenwasser Friebel en diens vriendin, nota bene een gerenommeerde advocate?

xe2x80x9cEr worden hele vieze spelletjes gespeeld waarbij mensen mekaar voor het karretje willen spannen, maar daar doe ik niet aan mee,xe2x80x9d zegt Karel Pronk, thans gedetineerd in de Bijlmerbajes voor xe2x80x98een paar wietplantjesxe2x80x99. Anderen krijgen voor zoxe2x80x99n vergrijp een dagvaarding van de politierechter, hij moet meteen drie maanden zitten.

xe2x80x98Dat is de nieuwe tactiek van justitie: bekende jongens keihard aanpakken voor kleine dingetjes, alleen voor de beeldvorming,xe2x80x99 zegt Jan-Hein Kuijpers, sinds jaar en dag de advocaat van Pronk.

Is Fried Friebel het slachtoffer geworden van zoxe2x80x99n xe2x80x98spelletjexe2x80x99 of speelt er heel iets anders? Ooit waren Karel en Fried vrienden en tevens zwagers: glazenwasser Fried was met de zus van Karel getrouwd. In 1991 hielp hij Karel ontsnappen uit de Koepel in Haarlem, waarbij zijn glazenwasserstrappen goed van pas kwamen. Karel moest een klusje klaren voor Marco Eijk, een bekende drugsjongen uit het Delftse criminele circuit. Eijk zat in een woonwagen in Rijswijk en had problemen met een buurman, orchideexc3xabnkweker Gerrit de Graaf. Hij verdacht De Graaf ervan hem te hebben aangegeven bij de politie, met zijn hennepkwekerij. Pronk zou de moordaanslag hebben geregeld, een paar andere jongens zouden het hebben uitgevoerd. Pronk hield zijn mond over de opdrachtgever en werd veroordeeld tot twintig jaar, vooral op de belastende verklaringen van Friebel.

Karel Pronk: xe2x80x98Dat zal hij wel gedaan hebben om zelf minder straf te krijgen, toch?xe2x80x99

Feit is dat Friebel een eis van twaalf jaar krijgt, maar door een vormfout van de officier van justitie wordt vrijgesproken. Het lijkt doorgestoken kaart, maar de toenmalige advocaat van Friebel, mr. Michael Mantz, gelooft daar niet in. xe2x80x98Er was geen duidelijk bewijs tegen hem, ik ben van mening dat hij terecht is vrijgesproken.xe2x80x99

Er werd ook gesuggereerd dat Friebel informant was van de politie en dat hij daarom vrijuit ging.

Pronk: xe2x80x98Dat weet ik niet, dat wordt zo gauw gezegd.xe2x80x99

Niettemin: Karel Pronk had alle reden om boos te zijn, hij had zijn straf vrijwel uitsluitend te danken aan de verklaringen van Friebel. Toch nam hij geen wraak, zegt hij. xe2x80x98In de gevangenis heb ik me daar overheen gezet, ik heb hem ook geschreven dat hij van mij niks meer te duchten heeft.xe2x80x99

Het kwaad straft zichzelf. Soms. In 2004 wordt Marco Eijk aan de Belgische grens bij het criminele broeinest Neerpelt geliquideerd. Dat heeft waarschijnlijk niets met Friebel te maken, maar xe2x80″ al dan niet verdiend: ook Friebel krijgt zijn trekken thuis. In de eerste berichten over de moord aan de Bontekoekade is er sprake van een liquidatie in de onderwereld, een professionele afrekening. Het lijkt erop dat de politie dat beeld graag een beetje in stand wil houden, want het duurt tot 1 juli 2008 voor de aap uit de mouw komt, in een uitzending van Opsporing Verzocht.

Hoezo professioneel? Om negen uur komt er een man op de woonboot van Friebel, die daar samen met zijn vriendin, advocate Yvonne Polko (48), woont. Een buurtbewoner hoort geschreeuw en gescheld. Een kwartier later keert de bezoeker gewapend terug. Dit keer treft hij Yvonne op de boot. Als ze hem aanspreekt schiet hij haar meteen een kogel in de borst, ze raakt zwaargewond. Vervolgens gaat hij op zoek naar Friebel, die hij met een groot aantal kogels dodelijk verwondt. De schutter rent terug naar zijn auto die hij aan de overkant van het water heeft geparkeerd. Intussen passeert hij de beveiligingscameraxe2x80x99s van een bedrijf. De fotoxe2x80x99s laten een donker getinte man zien die met enige moeite nu toch wel op te sporen moet zijn.

Waarom pas in juli?

Of er is sprake van een strategie waarvan de diepere betekenis vooralsnog niet te ontdekken is, of het is slordigheid. Michael Mantz, de vroegere advocaat van Friebel, lijkt een belangrijke rol te hebben gespeeld bij het bekend worden van de toedracht. Een van zijn clixc3xabntes is een buurtgenote die getuige is geweest van de scheldpartij om negen uur.

Mantz: xe2x80x98Dat heeft ze toevallig aan mij verteld. Maanden later wilde de politie mij horen, als voormalig advocaat van Friebel. Toen vertelde ik wat ik van die clixc3xabnte had gehoord. Bleek dat ze dat helemaal niet wisten. Ze hadden haar wel gehoord, maar zij had dat niet verteld.xe2x80x99 Het lijkt erop dat Yvonne Polko niet aanwezig was bij die woordenwisseling, anders had zij daarover zelf kunnen verklaren.

Er waren heel wat mensen in het milieu die xe2x80x98in georganiseerd verbandxe2x80x99 nog wat appeltjes te schillen hadden met Fried Friebel, maar gezien de manier waarop het is gegaan staat met stip op nummer xc3xa9xc3xa9n de theorie dat Friebel een drugsklant heeft belazerd die vervolgens zijn dodelijke gram is komen halen.

KAREL PRONK: OPGEJAAGD EN VERVOLGD

Als Karel Pronk in 2006 na vijftien jaar celstraf vrijkomt, vestigt hij zich in Spanje, hij heeft genoeg van Nederland en het milieu. Hij gaat terug naar Nederland omdat zijn dochter wordt bedreigd. De politie waarschuwt hem. Pronk neem de bedreiging serieus en houdt zich samen met zijn dochter een half jaar schuil. Zij had net een eigen bedrijfje opgericht,
een nagelstudio, dat kan ze meteen opdoeken. Pronk: xe2x80x98De politie heeft nooit willen zeggen uit welke hoek die bedreiging kwam en ze wilden ons ook geen bescherming geven. We voelden ons nergens meer veilig en hebben een zwervend bestaan geleid. Afgezien nog van allerlei andere ellende kost dat een vermogen. Het blijkt ook dat ze me al die tijd onder de tap hebben gehad.xe2x80x99

Die aap komt uit de mouw nadat er een anonieme tip bij de CIE, de Criminele Inlichtingen Eenheid, is binnengekomen waarin er melding van wordt gemaakt dat Pronk in het bezit is van een vuurwapen. De politie doet met veel geweld een inval en vindt inderdaad een xe2x80x98babypistoolxe2x80x99: een klein kaliber dameswapen. Pronk: xe2x80x98Dat had ik van een vriend gekregen in verband met de bedreiging van mijn dochter. Toen die dreiging voorbij was ben ik het vergeten, het lag nog in mijn auto.xe2x80x99 Dan blijkt ook dat Pronk verdacht wordt van betrokkenheid bij een paar thuiskwekerijen. Bij een kennis, bij een neefje, bij een bejaarde dame en op nog twee adressen worden in totaal zoxe2x80x99n 600 plantjes gevonden.

Verder is er xc3xa9xc3xa9n verklaring van iemand die zegt dat Pronk opdracht had gegeven een stash (geheime bergruimte) te maken in een auto, in verband met een transport van 70 kilo hasj van Italie naar Nederland en hij zou 7000 euro hebben witgewassen.

Advocaat Jan-Hein Kuijpers: xe2x80x98De politie heeft hem eerst bang gemaakt met die bedreigingen aan het adres van zijn dochter, waarvan niemand weet waar het vandaan kwam en of het serieus was. Vervolgens hebben ze hem laten bungelen. Het is buiten proportie dat hij nu al weer drie maanden vastzit voor die wietplantjes, dat is alleen bedoeld om hem als een grote crimineel neer te zetten.xe2x80x99

De opgepakte vrouwen zitten ook nog steeds vast, op verdenking van het knippen van de plantjes. Een vergrijp waarvoor ieder ander allang weer vrij zou zijn geweest, volgens Kuijpers, maar in dit geval haalt justitie alles uit de kast: Kareltje moet hangen. xe2x80x98Ze proberen er nu xe2x80x98lidmaatschap van een criminele organisatiexe2x80x99 van te maken.xe2x80x99