(interview met Lammi Luten, uit november 1994)
"Ze was niet misbruikt of verkracht. Dat was toch wel een opluchting. 'Gelukkig, dat heeft ze dan niet hoeven meemaken."
"Alle paragnosten die zijn ingeschakeld zeggen: deze zaak wordt opgelost. Dan mogen ze er verder helemaal naast zitten, als dit ene dan maar klopt."
(Update: een uitvoerig verslag van de zitting op 7 december 2010 in Assen staat hier)
Op maandag 10 mei 1993 werd de 15-jarige Andrea Luten uit Ruinen vermoord, toen ze van school naar huis fietste. Uit de profielanalyse die de politie van de dader maakte blijkt dat hij vermoedelijk een bekende van Andrea was, waarschijnlijk een stille jongen, een eenling, die van afstand verliefd op haar was en niet op een normale manier contact met haar durfde maken. Terwijl daar toch mogelijkheden genoeg voor waren: Andrea hielp geregeld mee in het cafxc3xa9 van haar ouders, De Dorpsherberg.
Voor veel jeugdige bezoekers was de mooie Andrea een extra aantrekkingspunt en dat zou, naarmate ze ouder werd, ongetwijfeld nog veel sterker zijn geworden. Op die tiende mei kneep een onbekende het leven uit haar weg. Anderhalf jaar later is het voor de ouders van Andrea, Roelof en Lammie, nog steeds alsof het gisteren is gebeurd. 'De dader moet gevonden worden, we willen weten wat er gebeurd is en waarom. Anders kunnen we 't nooit afsluiten.'
'Andrea had zich verslapen, het eerste lesuur zou ze missen. Anders ging ze om zeven uur van huis. Dan fietste ze naar de benzinepomp, het verzamelpunt waar de scholieren wachten tot iedereen er is. Het is ongeveer drie kwartier fietsen naar Hoogeveen. Deze morgen was het kwart over acht voor ze van huis ging. Toen ze beneden was gekomen, was ze aan tafel stiller dan anders, ze zat uit het raam te staren. 'Ik heb zo raar gedroomd vannacht,' zei ze, 'ik droomde dat ik al mijn vriendinnen kwijtraakte.' Ik zei: 'Doe niet zo eng, trek je daar niks van aan, ga lekker naar school, meid.' Meestal kon ik haar wel aan het lachen krijgen, maar nu lukte dat niet, ze bleef ernstig.
Diepvries
Het was de maandag na moederdag, de eerste schooldag na de voorjaarsvakantie. Roelof heeft 's maandags altijd vrij, hij was weg, ik was alleen thuis. Het was druk, de diepvries was stuk, dat kostte me veel tijd. Andrea zou om ongeveer vijf uur thuis zijn. Toen het kwart over vijf was, dacht ik al een keer: getverdemme, ze is laat. Om half zeven dacht ik, heel raar: nu moet ik iets gaan eten, anders komt het er niet meer van. Normaal gesproken zou ik in alle staten zijn geweest als Andrea een half uur te laat was, maar het was allemaal heel vreemd, alsof ik in een soort trance verkeerde. Om half acht heb ik de lakens nog verschoond. Net als met dat eten: als ik het nu niet doe, komt het er niet meer van. Het cafxc3xa9 gaat om acht uur 's avonds open.
Hond
Om half negen kwam er iemand langs met een hond, iemand die anders nooit met de hond langskomt. Ik had al een paar keer geprobeerd Roelof te bereiken, hij zou die avond naar cafxc3xa9 De Stobbe, een paar honderd meter verderop, dat een heropening had. Maar hij was daar nog niet. Ik heb de boodschap achtergelaten: "Als hij komt, zeg dan dat hij even thuis moet komen."
De jongen met de hond zei: "Wat is er allemaal aan de hand?" Ik zei dat Andrea er niet was. Hij zou wel even op het cafxc3xa9 passen, dan kon ik gaan zoeken. Ik ben met de auto gaan zoeken. Op de vijfsprong in het bos, waar Andrea langs moest, ben ik twee keer een zijweg ingereden. Achteraf blijkt: twee keer de verkeerde kant. Ik ben op ongeveer 800 meter geweest van de plek waar ze lag. Het werd al schemerig, ik ben naar huis gegaan en heb mijn vriendin Anita uit Dwingelo gebeld. Of de auto van Roelof in Dwingelo stond. Ik heb nog twee vriendinnen van Andrea gebeld, of zij iets wisten.
Meldkamer
Ze schrokken zich dood, maar ze wisten niets bijzonders. Toen heb ik de politie gebeld. Eerst kreeg ik de meldkamer in Assen. "Mijn dochter is niet thuisgekomen," zei ik. Ze zouden 'de man uit Zuidwest-Drenthe' opzoeken, maar die was hartstikke druk. "Zeg maar wat er is." Ze hebben toen alleen de naam opgeschreven, verder niks, geen leeftijd, hoe ze eruitzag, ik snapte dat niet.
Toen heb ik naar het bureau in Hoogeveen gebeld. Daar reageerden ze heel anders: een kwartier later stond de politie hier in de zaak. Ze vroegen of ik een foto had. Ik zei: "Iedereen kent haar!" Ze hebben een foto meegenomen en hebben de hele nacht doorgezocht, er waren politiemensen bij die haar kenden, die waren ook stik-ongerust.
Mijn vriendin Anita was hierheen gekomen en is hier gebleven. Roelof kwam rond twaalf uur thuis, was met een vriend uitgeweest, hij was vrolijk, opgewekt, maakte geintjes. Ik zei: "Ik heb twee heel vervelende dingen." Hij zei: "Steek maar van wal!" Ik zei: "De diepvries is kapot en Andrea is niet thuisgekomen."
Spierwit
Hij stond aan de grond genageld, hij werd in xc3xa9xc3xa9n klap spierwit. Toen pas drong het tot mezelf door: 'wat is hier aan de hand?' Hij heeft de auto gepakt en is naar Hoogeveen gereden, om te kijken of haar fiets bij het station stond.
De politie kwam weer, Roelof kwam terug. Niets gevonden. Ik durfde niet naar bed, Roelof ging wel maar werd steeds wakker. Ik had steeds iets van: straks gaat de achterdeur dicht, tik, ze is er.
Dan begin je te huilen, 'hoe kan dit nou?' Om half vier ben ik naar bed gegaan, maar je schrikt wakker, je springt uit bed, je kleedt je aan, je wil naar school. Is er wat gebeurd op school, hoe was haar dag? 's Morgens bij school zagen de vriendinnen die ik gebeld had dat de auto van Roelof daar stond.
Roelof was nog nooit bij school geweest. Er was een andere portier dan anders, ik kende hem niet. Ik wilde wat zeggen, maar ik begon zomaar te huilen, ik kreeg er geen woord uit. Hij zei: 'Kom maar even mee naar een kamertje, iedereen ziet je zo.'
Kwaad
Ik werd kwaad, 'dat kan me niets schelen! Ik moet naar de directeur!' De beide meisjes begonnen te huilen. De directeur schrok ook heel erg. Hij is naar de klas van Andrea gegaan en heeft daar gevraagd of er de vorige dag iets was gebeurd.
Het enige dat er werd verteld was dat ze die dag bijzonder vrolijk was geweest. Dat heb ik later gedacht: 'Dan is haar laatste dag heel fijn geweest, ze wordt die dag vermoord en dan is ze heel vrolijk. A
ls je vrolijk bent, zie je minder gevaar.' Toen we naar huis gingen, kwam de politie ook net aan bij de school. We zijn nog bij Pesse langsgereden, bij een manege waar ze vaak kwam, maar daar was ze ook niet. We zijn teruggereden over de weg waar ze vlakbij lag, op een meter of tien, maar dat wisten we toen niet. Roelof had steeds de neiging te gaan zoeken, ik wilde naar huis. 'Straks belt ze en dan ben ik er niet.' Ik ben aan tafel gaan zitten en ben niet meer bij de telefoon weggeweest.
Speurhonden
Roelof heeft zijn vriend John, uit Heino, opgebeld. Toen was het ongeveer half elf. Anders doet John er drie kwartier over, nu was hij er binnen twintig minuten. Hier was het een hele bedrijvigheid. De politie had speurhonden uit Groningen laten komen, ik hoorde de honden blaffen, het autootje met de honden stond voor de deur.
Er stond een peloton ME-ers klaar om de bossen uit te kammen, er werd een helikopter ingezet. Roelof en John gingen samen op zoek. En dan zit je te wachten. Het was mooi weer. Als ik naar buiten keek kon ik in het raam van de buren tegenover precies onze achterdeur in de gaten houden. Roelof en John kwamen af en toe terug.
En dan komen ze de auto uit en dan weet je het.
Het was ongeveer half vier.
Ze komen naar binnen, helemaal grauw, huilend.
Ze zeiden niks.
"Nee, niet Andrea hxc3xa8?" schreeuwde ik. Ze konden me niet vasthouden, ik ben de straat opgevlogen, je hoort niks, je ziet niks, er is een oneindige stilte. Mijn auto stond hiernaast, het was of het mijn vijand was. Ik ben naar binnen gegaan en heb een paar mensen gebeld die het moesten weten. De huisarts van mijn ouders.
Toen ben ik de deur uitgevlucht, naar het politiebureau. "Wie heeft dat nou gedaan?"
Ik verwachtte echt dat als ze terugkwamen dat ze zouden zeggen: Jan, Piet of Klaas heeft het gedaan. Huilen, huilen. Vijf minuten thuis, dan weer naar het politiebureau. En weer naar huis: huilen kun je thuis ook. Er kwam een telefoontje van mijn zus, om zeven uur. De huisarts had wel naar mijn ouders gebeld, maar ze hadden niet begrepen dat Andrea gevonden was. Er valt een deken van ellende om je heen, je bent je controle kwijt.'
Fiets
'John en Roelof hebben haar gevonden. Ze lag een stukje van de weg, waar het bos dichter is. Ze waren er 's morgens ook al eens langs gereden, maar toen stond de zon aan de andere kant. Nu reden ze er weer langs, met de zon in de rug.
John zag iets flikkeren, waarschijnlijk was het de zon die op het stuur van de fiets scheen. De politie had tegen hen gezegd: ga gerust zoeken, maar ga niet uit de auto. De politie was ook altijd in de buurt.
Toen John die glinstering zag, stapten ze uit op het zandpad. Roelof vond een haarspeld van Andrea, die heeft hij heel voorzichtig opgepakt, met zijn vingers aan de zijkanten. Er kwam meteen een politieman aanlopen. Roelof is blijven staan, John en de politieman liepen verder. De politieman had een verrekijker bij zich. Hij keek naar de plek waar John de glinstering had gezien en zei tegen John: "Breng je vriend maar naar huis, dit is hartstikke fout."
Net pak
'De eerste tijd was het puur vechten om niet gek te worden, je hebt geen controle meer over je eigen lichaam, over je denken. De eerste avond, om half negen, toen iedereen weg was, kwam de vader van Roelof. Netjes gekleed, op condolxc3xa9ancebezoek.
Op dat moment kon ik daar helemaal niet tegen. Ik dacht: 'Zo gaat dat dus, je trekt een net pak aan en dan ga je op bezoek.' Er werd geen woord gezegd. Roelof kon er ook niet tegen. Hij zei: 'Ga maar naar huis, dit is ook niks.'
Je kunt niet omgaan met de situatie. We zijn in de auto gestapt en gaan rondrijden. Tot een uur of elf, half twaalf. Zomaar, in de richting van Sint Jansklooster, Vollenhove. Over landweggetjes. Toen we terug waren hebben we tot diep in de nacht boven gezeten. Er zijn op televisie maar twee dingen die je dan kunt verdragen. Er zijn talkshows, maar dat is dan zo'n bullshit, daar kun je niet naar kijken, en in alle andere films en series komt geweld voor. Het enige dat overblijft is golf en snooker. Daar gaat een bepaalde rust van uit. Gelukkig werd er die week veel gegolfd en gesnookerd.
Ik heb zelf van het begin af aan goed kunnen slapen. Alsof ik een knop omdraaide. Roelof kon dat niet. Toen ik de volgende morgen wakker werd, was er meteen het besef: 'Mijn God, Andrea is er niet. Hoe kom ik in deze rotsituatie terecht, ik wxc3xadl dit helemaal niet, dit is puur horror.'
Tranen
Er wilden mensen op bezoek komen, maar dat deed ik niet. Een tranenvloed van hier tot Amsterdam. Stond ik onder de kapstok te janken en dan keek ik naar buiten, zag ik kinderen over straat fietsen. "Waarom hebben ze jou niet vermoord."
Gemeen, maar ik kon mijn gedachten niet stopzetten. Je beseft dat dit het ergste is wat er is, het is zo enorm, je hebt geen controle over je gevoel, ik denk dat je op zo'n moment gek bent.
Ik belde elke morgen oude vriendinnen op, van vroeger, die er niets van afwisten. Als ik dan een poosje had gepraat, werd ik rustiger. John en Anita waren hier veel, we konden niet alleen zijn. Er kwamen mensen: de politie, de begrafenisondernemer, de dominee.
Je komt voor de meest idiote dingen te staan. Met de tekst op de overlijdenskaart. Er was een mapje, met teksten als: 'Tot onze grote schok' en 'onverwacht'. Binnen tien minuten heb ik zelf een tekst op papier gezet: 'Begrijpen kunnen we dit niet, aanvaarden zullen we wel moeten. De vragen zullen blijven, na het veel te vroege en gewelddadige overlijden van ons liefste en enigste kind Andrea.'
Doodsbang
De crematie was op maandag 17 mei, in Meppel. Het zou eerst op zaterdag zijn, maar dat kon niet omdat er een open dag was van het crematorium, ook zoiets geks. De begrafenisondernemer kwam kleding halen.
Ik werd kwaad. 'Was het niet goed genoeg wat ze aanhad?' Maar die kleren waren bij de politie. Andrea had een nieuwe suiter, met een paardedingetje erop, die ze nog maar een paar keer had aangehad. Die heb ik uitgekozen. En een wielrennersbroekje dat haar zo mooi stond. Dat was op woensdag. We hadden haar nog niet kunnen zien, het lichaam was nog niet vrijgegeven. Op donderdagmorgen kwam het telefoontje dat we naar haar toe konden. Ze lag in het crematorium in Meppel.
Roelof was doodsbang, ik was helemaal ziek: hartkloppingen, koorts. Maar Andrea zag er zo mooi uit, zo mooi… schitterend. Ik heb zelf haar haar nog wat anders gedaan, een kus gegeven, een aai over d'r bolletje, dat was voor mij het afscheid, al zijn we daarna ook nog wel wezen kijken.
Op zaterdag zagen we dat ze begon te verkleuren. Dat zouden ze nog wel bij kunnen werken met make-up, maar we hebben gezegd: 'Doe de kist maar dicht.' Met make-up was het Andrea niet meer. Ik had nog wel een foto willen maken, maar toen ik dat zei schrok Roelof daar zo van dat we 't niet hebben gedaan.
Daarvan denk ik achteraf: ik had het beter wel kunnen doen. Voor familieleden die haar helemaa
l niet meer hebben kunnen zien, was dat beter geweest, om afscheid te kunnen nemen.'
Tears in heaven
'Bij de crematie werden Andrea's lievelingsplaten gedraaid. Mister Blue, van Renxc3xa9 Klein; Tears in heaven van Erik Clapton en I will always love you van Whitney Houston. Die platen zijn hier in het cafxc3xa9 tot nu toe niet gedraaid. Pas als de dader gepakt is.
De donderdag na de begrafenis was het Hemelvaartsdag, toen zijn we voor het eerst weer open gegaan. De oud-burgemeester van Ruinen, Klaas de Boer, kwam ook. Hij zei: 'Andrea was een verschijning in het dorp. Ze zat altijd zo kaarsrecht op de fiets, kaarsrecht op het paard.'
Dat hoorden we van meer mensen. Andrea had iets bijzonders, haar uitstraling…
In het begin kwam de politie elke dag, later een paar keer in de week. We moesten zelf maar aangeven hoe vaak ze moesten komen. Daar hebben we alle lof voor, we konden ze altijd bellen. Ze hielden ons globaal op de hoogte van het onderzoek. We hoorden pas na een poosje dat ze gewurgd was, vlak voor het in de kranten verscheen. Ze was niet misbruikt of verkracht. Dat was toch wel een opluchting. 'Gelukkig, dat heeft ze dan niet hoeven meemaken.'
Zombie
In het begin dachten we: ze hebben hem zo. Maar je hebt geen keus, je zult wel moeten wachten. Je rijdt als een zombie over straat, ik denk dat je op die moment veel beschermengelen hebt. De auto is een prima plek om huilen. Het is zo belangrijk dat je goede vrienden en kennissen hebt om op terug te vallen.
De eerste dag dat we weer open waren, kwam er eerst een oudere man binnen die nergens van wist, maar die praatte gelukkig nergens over. Ik begon net wat te ontspannen, toen er een jongere man binnenkwam. Hij wilde naar het toilet en bestelde ook iets te drinken. Hij kwam aan de bar zitten.
Hij zei: 'Dat was ook wat hxc3xa8, met dat meisje uit Ruinen, vorige week.'
Ik zei: 'Ja, ja, dat was zeker wat.' En toen zei ik: 'God, man, wat laat jij me schrikken. Wij zijn de ouders.'
Hij viel bijna van zijn stoel af. 'Sorry,' zei hij, en ik zei: 'Het geeft niet, ik wist dat het zou komen.'
Later wen je eraan. Op een gegeven moment dacht ik: ben ik nou gek, of is het echt zo dat de auto's langzamer rijden als ze langs het cafxc3xa9 komen, en dat de mensen wijzen, zo van: dit is nou het cafxc3xa9. De jongens zeiden: 'O, dat is al een hele tijd aan de gang.'
Kijkdag
Het lijkt soms wel kijkdag, maar het valt jezelf helemaal niet op. Het gekke is dat het allemaal went. Het lijkt of de voorgevel uit ons huis is. Vroeger waren we erg op privacy gesteld, maar nu vinden we het helemaal niet erg meer. De klanten hadden in het begin ook wel problemen om hier weer binnen te komen. Ze kwamen met groepjes tegelijk.
Ik heb gezegd: "Jongens, doe alsjeblieft gewoon tegen ons, dat is ons enige houvast. De wereld draait nog gewoon door." Iedereen wilde wel wat doen. We hebben gezegd: het enige dat je voor ons kunt doen is: blijven komen. En gelukkig hebben ze dat gedaan.'
Tuig
'Zolang de dader niet is gepakt, hebben we geen rust. We kunnen ook niet weg. Hier is het allemaal gebeurd, hier moet het afgesloten worden. In het begin beschouw je iedereen als verdachte. 'Zou hij het geweest zijn…?' Daar word je helemaal gek van. Het was die maandag jaarmarkt in Dwingelo, je denkt: wat voor tuig loopt daar allemaal rond, zou het iemand zijn geweest die daarheen is geweest, of iemand uit het cafxc3xa9?
Volgens de profielanalyse die Carlo Schippers, van de CRI, van de dader heeft gemaakt zou het een bekende van Andrea geweest kunnen zijn, iemand op afstand die stiekem een oogje op haar had. Kort voor ze verdween hebben getuigen haar gezien toen ze stond te praten met een blonde jongen, op de vijfsprong. Ze moet ongeveer 800 meter hem mee zijn gegaan, de zijweg in.
De politie dacht direct ook al dat het iemand moet zijn geweest die ze kende of in elk geval vertrouwde. Andrea zou nooit met een onbekende zijn meegegaan. 'Waarom maakt die klootzak niet gewoon contact met haar, als hij verliefd is,' denk je.
De dader heeft alle geluk van de wereld gehad. Het was de droogste aprilmaand van de eeuw geweest, het bos was kurkdroog en er stond een droge wind. Er was geen spoor meer te vinden, alle voetafdrukken waren verdwenen. Het moet gebeurd zijn precies op een moment dat niemand het kon zien.'
Noodlot
Aanleiding voor dit gesprek met Lammie Luten was het verschijnen van het boek 'Moord in Nederland', waarin tientallen min of meer vergelijkbare moordzaken aan de orde komen en waarin een profiel wordt geschetst van de daders en op welke manier ze toeslaan.
Lammie: 'Toen ik het las dacht ik: het is net of de slachtoffers hun noodlot niet kunnen ontlopen. Ze doen niks anders dan andere meisjes, dan andere vrouwen, en het gebeurt. Even dat kleine eindje naar huis lopen, en dan komt net die vent op hun pad. Niet iemand die bewust op haar heeft staan wachten, maar iemand die net die avond of middag met verkeerde plannen op pad is gegaan, omdat hij zich niet lekker voelt, en juist op dat moment komt die vrouw of dat meisje thuis. Bij Andrea moet er ook toeval zijn geweest. Het is onwaarschijnlijk dat er iemand bewust op haar heeft staan wachten. Ze fietste op dat moment net even alleen, kort daarvoor was ze nog door andere fietsers gezien.
Verwijten
Toch gaat iedereen ervan uit dat het iemand is geweest die haar kende. Er waren er zoveel die haar kenden. Het lijkt of er geen ontkomen aan was, of het zo moest gebeuren, of het in de planning was. We hebben ons ook afgevraagd: hebben we iets fout gedaan, hadden we haar meer moeten waarschuwen, hebben we iets over het hoofd gezien?
Toen ik het boek had gelezen dacht ik: nee, we hebben onszelf niks te verwijten, we hebben alles gedaan zoals het ook in het boek staat. Andrea heeft op judo gezeten, maar dat was geen sport voor haar. We hebben gezegd: blijf altijd ergens waar meer mensen zijn, ga niet mee donkere straatjes in, probeer ergens te bellen, neem een taxi. Ze wist hoe ze met de bus en de trein moest reizen.
We hebben gezegd: let op de ogen, die kunnen je veel vertellen over een ander. Ze worden niet voor niks de spiegels van de ziel genoemd. We zijn naar een voorlichtingsavond geweest, over preventie. Het verbaasde me dat er zoveel meisjes waren die zich helemaal niet van de gevaren bewust waren, alles wat daar werd gezegd hadden we Andrea ook verteld, ze was zeker niet naxc3xafef. Toen ze na een jaar met judo stopte, heb ik tegen haar gezegd: je zult zelf wel een manier vinden om er mee om te gaan. Maar doe nooit iets dat je niet wil. Ze was geen type dat een grote mond opzette. Als ze werd benaderd op een manier die haar niet beviel zei ze gewoon niks terug, dan liep ze weg. Dat was haar manier.
Ziek
Er is ons ook wel gevraagd of we schuldgevoelens hebben. Het antwoord is heel duidelijk: nee. We hebben alles gedaan wat we konden, maar als er een noodlot bestaat dan ontkom je daar niet aan. Als je leest over al die moordenaars, dan valt het wel
op dat het zulke 'normale' mensen lijken, dat het verschil met 'gewone' mensen zo klein is. Met je verstand snap je best dat die mensen ziek zijn, maar gevoelsmatig ligt het heel anders, dan zeg ik: zet die vent maar voor me neer, dan is hij zo het hoekje om.'
Hoefijzer
In een aantal min of meer vergelijkbare zaken namen de daders kleine persoonlijke bezittingen van het slachtoffer mee, als aandenken. 'Dat heeft de politie ook gevraagd, maar ik weet niet precies wat voor sieraden Andrea die dag droeg, dat was heel verschillend.
Soms had ze een heleboel ringen en armbanden bij zich, soms alleen maar haar gouden kettinkje. Dat heeft ze gekregen toen ze 13 jaar werd. Ik zei: 'Meid, 13 is een gevaarlijk jaar, dit is je gelukskettinkje.'
Het was een kettinkje met een gouden hoefijzer. Op school heeft ze er nog wel eens problemen mee gehad. Met gymnastiek moest ze het afdoen, maar ze zei: 'Dan doe ik niet mee.' Ze was daar heel beslist in. Dat kettinkje had ze ook nog om toen ze gevonden werd.'
Zwarte Gat
Het radioprogramma Het Zwarte Gat, van Veronica, maakte acht uitzendingen lang jacht op de dader, op paranormale wijze. 'We hebben het Leo de Ruiter zelf gevraagd. Hij woont ook in Ruinen. Hij voelt zich heel erg betrokken. Zijn eigen dochter is onder bedreiging verkracht. Een aantal dingen ging wel ver, maar ik zie het zo: de uitzendingen waren bedoeld voor die ene persoon, die zich daardoor aan zou moeten geven.
Voor ons is dat heel belangrijk, dat we weten wie de dader is en waarom hij het heeft gedaan. We kunnen hier nu niet weg, hier is 't allemaal gebeurd. Pas als de dader heeft bekend, kunnen we 't afsluiten en ons gaan afvragen: wat gaan we nu doen? Nu zitten we alleen maar achterom te kijken: waarom is dit allemaal gebeurd, hoe is het gegaan. Het plaatje is niet rond. We zijn er continu mee bezig, we MOETEN het weten.
Alle paragnosten die zijn ingeschakeld zeggen: deze zaak wordt opgelost. Dan mogen ze er verder helemaal naast zitten, als dit ene dan maar klopt. Ik geloof er heilig in dxc3¡t het wordt opgelost. Elke dag is er xc3xa9xc3xa9n, elke dag is een dag dichter bij de oplossing. Ik denk: nu is het anderhalf jaar geleden, over nog eens anderhalf jaar is het opgelost. Zo tellen we de dagen af. Ik denk dat het niet zo'n rare manier is, om er zo mee om te gaan.'
Hiernamaals
De uitzendingen van Het Zwarte Gat hebben nogal gemengde reacties opgeroepen. Stemmen uit het hiernamaals, een presentator die zegt te weten wie de dader is maar dat de politie hem wegens gebrek aan bewijs niet kan aanhouden, het is niet allemaal even overtuigend. Temeer niet omdat er twee haren van de vermoedelijke dader op Andrea's kleding zijn gevonden, zodat het DNA-profiel bekend is.
Speculaties omtrent zijn persoonlijkheid varixc3xabren van een lustmoordenaar die na verloop van tijd opnieuw zal toeslaan(wurgen is een typerend kenmerk van lust- of seriemoordenaars), tot een afgewezen minnaar die zijn teleurstelling niet kon verkroppen en zich gewelddadig afreageerde, en die nu innerlijk wordt verscheurd door spijt en verdriet maar dat naar buiten toe goed weet te verbergen.
Voorzichtig
De uitzendingen van Het Zwarte Gat hebben hem in elk geval niet over de drempel geholpen. Aan Roelof en Lammie Luten zijn de negatieve reacties voorbijgegaan.
Lammie: 'Mensen zijn heel voorzichtig naar ons toe. Als er al over gepraat wordt, dan zeker niet met ons. Er zijn mensen die gevraagd hebben of Leo de Ruiter geen misbruik maakt van ons verdriet, maar zo ligt dat helemaal niet, we hebben het hem juist zelf gevraagd.
'Alles wordt toch weer opgerakeld,' wordt er dan gezegd. Maar voor ons wordt er niks opgerakeld, we leven er elke dag mee, we zitten er elke dag middenin.'
UPDATE
Op 7 december 2010 stond de moordenaar van Andrea terecht bij de rechtbank in Assen. Zie verder hier